woensdag 12 oktober 2011

Auteursrecht op afbeeldingen: voorkom een schadeclaim

Op foto's rust auteursrecht. Dat geldt ook voor foto's op internet. Wanneer je zomaar een mooie afbeelding kopieert en gebruikt op je eigen website schend je het auteursrecht van de fotograaf.

Omdat recentelijk hierover veel in het nieuws verschijnt, waag ik er een blogje aan met enkele tips om dit risico zoveel mogelijk te kunnen vermijden.

Herkenbaar?
Toevallig zelf ooit gezocht naar een mooie afbeelding voor op je website? De geschikte afbeelding is vaak zonder al teveel problemen wel ergens op internet te vinden. Maar misschien komt deze (zonder het te weten) wel via een stockfoto website. Let op wanneer je niet zelf gecontroleerd of achterhaald hebt wie de fotograaf is! Heb je onderzocht of deze toevallig niet de auteursrechten van zijn foto heeft verkocht aan een bedrijf, zoals bijvoorbeeld Getty Images? Want dit kan resulteren in exorbitant hoge boetes!


Copyright
Er zijn bedrijven die auteursrechten van foto's exploiteren. Zogenaamde stockfoto websites. Zij verkopen licenties voor het rechtmatig gebruik van foto's of delen ervan. Als je een foto wilt gebruiken, moet je logischerwijs betalen. De prijzen variëren van een paar euro tot enkele honderden euro's. Gebruik je foto('s) zonder te betalen? Dan schend je het auteursrecht. Daar mag dat bedrijf in beginsel een schadevergoeding voor vragen. En dat is iets dat Getty Images op grote schaal blijkt te doen.

Getty Images
Getty Images is zo'n bedrijf dat auteursrechten op foto's exploiteert. Naar sommigen beweren verdient het meer aan schadeclaims dan aan gebruikerslicenties. Zij zijn zeer actief in het opsporen van zogenaamd misbruik. De gevraagde schadevergoeding is echter buitenproportioneel hoog en bij de door Getty Images gehanteerde methode zijn de nodige vraagtekens te zetten. Er wordt zeer agressief aangestuurd op extreem hoge “schikkingsvoorstellen”. Denk snel aan duizenden euro's wat in geen enkele verhouding staat tot de gebruikelijke licentievergoeding.

TROS Radar
In de uitzending van TROS Radar van maandagavond 3 oktober werd ook aandacht besteed aan de praktijk van Getty Images.

Meerdere advocaten die de belangen behartigen van mensen die claims van Getty Images hebben ontvangen, geven aan dat het neigt naar legale afpersing. Het is legaal omdat ze een hoog schikkingsvoorstel doen maar dat betekent niet dat de tegenpartij dat ook moet betalen.

Handelswijze
Getty Images hanteert een bekende handelswijze: ze zoekt alle foutief gebruikte foto's (of delen van foto's) op en schakelt een advocatenkantoor in wat op een dreigende manier probeert zoveel mogelijk geld binnen te harken.
Zo zijn er duizenden sommatiebrieven de deur uitgestuurd waarin zij deze extreem hoge schikkingsvoorstellen doen. Daarin staat dat als je gelijk betaalt, je 25% korting krijgt op de boete. Als je daar niet mee akkoord gaat, blijven ze de mensen schriftelijk via advocaten en telefonisch onder druk zetten en als je vraagt om bewijs waaruit blijkt dat Getty Images inderdaad de exclusieve auteursrechten in handen heeft van de door jou gebruikte foto, dan geven ze niet thuis. Die willen ze alleen aan een rechter overleggen. Dat is natuurlijk vreemd.
Tot nu toe heeft voorzover bekend nog niemand een dagvaarding gehad. Het lijkt erop alsof ze alleen dreigen en uiteindelijk kijken naar wat ze hebben 'verdiend' en de zaak dan laten vallen. Maar pas op!

10 tips om misbruik te voorkomen
  1. Maak gebruik van licenties
    Holiday Media kan je helpen bij de juiste licenties. Er zijn genoeg kwalitatieve en betrouwbare stockfoto websites. Onze servicedesk kan je helpen met het vinden van geschikte foto's die wel gebruikt mogen worden.
     
  2. Bewaar licenties
    Bewaar alle licentieovereenkomsten en screenshots van de overeenkomst (indien online afgesloten) van de gekochte foto's. Als een stockfotobureau vervolgens claimt dat je inbreuk hebt gepleegd kun je aantonen dat je een licentie hebt.
     
  3. Controleer de voorwaarden
    Lees vooraf goed de licentievoorwaarden en gebruik een foto alleen voor de afgesproken doeleinden. Vermeld altijd de naam van de fotograaf bij een foto. Let op de rechten die anderen op de foto kunnen hebben. Vraag ook hen toestemming voor gebruik.
     
  4. Hoe herken ik een stockfoto?
    Dat lijkt op het eerste gezicht heel eenvoudig. Vaak zijn deze afbeeldingen (foto, icoon, logo, enz.) gemakkelijk te herkennen aan een of meerdere watermerken. Het bewerken van een dergelijke foto of het watermerk wegpoetsen zonder licentie is vanzelfsprekend niet geoorloofd.
     
  5. Geen garantie
    Bedenk dat een foto zonder watermerk nog niet betekent dat er geen auteursrecht op rust. Degene waarvan je de foto wil gaan gebruiken heeft mogelijk zelf wel een licentie voor gebruik van die foto afgenomen. Zeer waarschijnlijk bevinden zich op gratis fotosites ook bewust of onbewust illegaal gekopieerde foto's. Er zijn situaties bekend waarbij gebruik werd gemaakt van gratis voorbeeld templates maar waar achteraf op de gebruikte voorbeeld afbeelding copyright bleek te rusten.
    Gebruik daarom geen afbeeldingen waarvan de maker niet bekend is.
     
  6. Kies voor een professionele fotograaf
    Door gebruik te maken van een professionele fotograaf voorkom je deze problemen. Maak heldere afspraken vooraf over het gebruik en de vergoeding! Holiday Media adviseert en begeleidt hierin. Geef de fotograaf altijd een bewijsexemplaar van de publicatie.
     
  7. Eigen fotograaf
    Wanneer je zelfgemaakte foto's wil gebruiken voor op je website of drukwerk, vraag in verband met de privacy voorafgaand aan publicatie schriftelijk toestemming aan de personen op de foto staan om eventuele problemen achteraf te kunnen voorkomen.
     
  8. Wat te doen wanneer je zo'n brief ontvangt?
    Bedenk dat je zelf verantwoordelijk bent voor alle uitingen en afbeeldingen welke via je domein online staan. Ook al is de website door een buurjongen of door een professioneel bedrijf gebouwd. Probeer de afbeelding te traceren en verwijder deze direct van je website, uit het CMS en uit je bestanden om herhaling te voorkomen.
     
  9. Deel ervaringen!
    Mocht je zelf een sommatiebrief van Getty Images ontvangen hebben laat het ons even weten! Zoals gebleken uit verschillende nieuwsgroepen en afgelopen TV uitzending: U staat niet alleen!
     
  10. Voorkomen is beter dan genezen!
    Wees voorzichtig met het online kopiëren en gebruik nooit zomaar willekeurige materialen van internet. Bovenstaande geldt niet alleen voor foto's, iconen, logo's en dergelijke maar zeker ook voor video's, muziek, geluidsfragmenten en teksten!

Een gewaarschuwd mens telt voor twee!

(De afbeelding bij deze blog hebben wij gekocht op Fotolia voor $ 2)